6 czerwca (czwartek) o 17.00 odbędzie się sesja nadzwyczajna RM poświęcona tylko jednemu tematowi: planowanej podwyżce cen wody i ścieków.

Podczas ostatniej sesji radni protestowali przeciw złożeniu przez burmistrza uchwały o zatwierdzeniu nowych taryf w takiej formie, że nawet jej odrzucenie przez Radę według obowiązującej ustawy w żaden sposób nie zapobiegłoby podwyżce. W związku z tym Komisja Budżetu złożyła swój własny projekt uchwały o odmowie zatwierdzenia taryf, gdyż zgodnie z prawem tylko taka uchwała pozwoliłaby na nieprzyjęcie podwyżki. Burmistrz dał słowo, że w programie sesji nadzwyczajnej znajdą się obie opcje i obie uchwały. Niestety, w programie i materiałach na sesję znalazła się tylko uzupełniona uchwała burmistrza. Oznacza to, że nawet, jeśli radni odrzucą podwyżkę, wejdzie ona i tak w życie, gdyż ustawa przewiduje tylko trzy możliwości: zatwierdzenie taryf przez Radę w terminie 45 dni od zgłoszenia ich przez ZGK, niepodjęcie uchwały w terminie (wówczas podwyżka także wchodzi) oraz uchwałę o odmowie zatwierdzenia taryf jako jedyne rozwiązanie pozwalające uniknąć podwyżki. Projekty uchwał na sesję nadzwyczajną ma prawo zgłaszać wyłącznie burmistrz. Jeśli zatem podwyżka wejdzie w życie mimo jej odrzucenia przez Radę, burmistrz poniesie pełną odpowiedzialność za taką sytuację, tym bardziej, że alternatywna uchwała, choć przygotowana bardzo późno (w dniu poprzedniej sesji), jest de facto gotowa i mogłaby być głosowana.

Podwyżka cen wody, na którą radni nie będą mieli wpływu nawet odrzucając uchwałę, wyniesie:
- prawie 13% (31 gr brutto za m3) od gospodarstw domowych (w tym Mirkowska 47 i 49),
- 47 gr / m2 od szkół i szpitali (podmioty użyteczności publicznej),
- 52 gr / m2 od firm.
Miałaby ona wejść w życie od 6 lipca i obowiązywać przez 1 rok.
Ścieki teoretycznie tanieją dla gospodarstw domowych o 7 gr, ale jest to niemal w pełni niwelowane przez podwyżki opłat stałych. Najwięcej zapłacą mieszkańcy Borowiny i Kawęczynka, którzy odczują skutki drastycznej podwyżki cen odbioru ścieków przez oczyszczalnię w Górze Kalwarii: dla nich cena 1 m3 ścieków wzrośnie o 20 gr / m3.

Zdaniem kierownika ZGK, przeciętna 4-osobowa rodzina w naszej gminie zużywa 10m3 wody miesięcznie, czyli podwyżka dla takiej rodziny wyniosłaby zaledwie ok. 40 zł rocznie. Przypomnę, że jednorazowe wypranie 10 kg ubrań to statystycznie ok. 0,35 m3, jedna kąpiel - 0.25 m3, prysznic - 0,06-0,08 m3, spłukanie toalety - 0,08-0,09 m3. Wynika z tego, przy założeniu, że ta 4-osobowa rodzina robi pranie raz na tydzień, nigdy nie mywa naczyń ani rąk i nie używa wody w ogóle do żadnych innych celów, że każdy z jej członków ma szansę porządnie się umyć nawet dwa razy w tygodniu. Tyle statystyki - wszystkie osoby, z którymi rozmawiałem w urzędzie i w Radzie zużywają znacznie więcej wody miejskiej, chyba, że korzystają z własnych ujęć.

Podsumowując; według obowiązującego prawa, burmistrz skonstruował głosowanie w ten sposób, że jakkolwiek radni by nie zagłosowali w czwartek, podwyżka wchodzi w życie 6 lipca.



Zmieniany 2 raz(y). Ostatnia zmiana 2013-07-14 15:23 przez Tomasz Zymer.

A czym Burmistrz motywuje swoje działanie?

Burmistrz twierdzi, że negocjował z ZGK przez parę tygodni i znacznie obniżył ich pierwotne oczekiwania. Podwyżka jest zdaniem ZGK potrzebna do modernizacji sieci i pokrycia kosztów jej amortyzacji. Faktu przedstawienia uchwały, która ze względu na zapisy ustawowe nie daje Radzie żadnego pola manewru, burmistrz nie komentował, natomiast obiecał nam na poprzedniej sesji (majowej), na wniosek radnych, że będziemy mieli szansę realnego wyboru, co oznacza konieczność wprowadzenia dwóch osobnych projektów uchwał. W programie i materiałach na sesję znalazła się tylko jedna uchwała.

ZGK to ogromna instytucja. Ponad połowa jej pracowników to pion administracyjno-kierowniczy. W pierwszym roku kadencji burmistrz obiecał restrukturyzację ZGK, ale skończyło się na pobieżnej prezentacji paru wstępnych koncepcji. Rada regularnie uchwala dopłaty do opłat za wodę i ścieki, zaś nadwyżki budżetowe są regularnie umarzane mimo notowanego przez firmę dużego zysku. Zdaniem radnych, ZGK stać na to, by pokryć koszty utrzymania sieci z tego budżetu, który ta instytucja posiada obecnie. Dyrektor, p. Skarżyński, jest odmiennego zdania. Pana burmistrza, jak się zdaje, przekonuje fakt, że tzw. przeciętna (niestety bardzo brudna i cuchnąca) rodzina zapłaci tylko ok. 40 zł rocznie więcej.



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2013-06-01 11:40 przez Tomasz Zymer.

Wobec zapowiadanego przez Radnego "kataklizmu", przyjrzałam się cenom wody i ścieków w kilku mazowieckich gminach bliższych i dalszych.



I nie rozumiem dlaczego radni Kcina są / byli na nie ws. podwyżki podatku od nieruchomości - w skali roku niewielkiej, a teraz przeciw podwyżce ceny wody, bo ścieki - jak dobrze zrozumiałam tanieją.

Zdaniem kierownika ZGK, przeciętna 4-osobowa rodzina w naszej gminie zużywa 10m3 wody miesięcznie, czyli podwyżka dla takiej rodziny wyniosłaby zaledwie ok. 40 zł rocznie.

chyba kierownik nie polewa, bo takie sa normy zuzycia w Polsce. Może i niektórzy ludzie smierdzą, ale chyba nie wszyscy.

zob. NORMY ZUŻYCIA WODY W POLSCE [www.halat.pl]
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody. (Dz. U. Nr 8, poz. 70)
tabela nr 1.

jak pamietam czasy, gdy nie mieliśmy kanalizacji, to szambodżet (10 m3) przyjeżdżał raz na miesiąc, mimo że marnowało się dużo wody na ręcznie zmywanie i pranie "franią"

Rodzina liczyła wówczas 4 os. i... nie śmierdziała (chyba? )

PS. Na temat dojenia PODATNIKÓW z powodu licznej biurowej załogi ZGK - zmilczę.

DO MANI:
1) Nie zapowiadam żadnego "kataklizmu" tylko - znaczną podwyżkę cen wody. Która najprawdopodobniej nastąpi, jeśli burmistrz będzie próbował ominąć decyzyjną rolę Rady za pomocą kruczka prawnego.
2) W kilku pobliskich gminach radni odrzucili w tym roku dalsze podwyżki. Motywacja była w każdym przypadku społeczno-ekonomiczna: mamy kryzys i wysokie bezrobocie, a inflacja z całą pewnością nie wynosi 12,8%.
3) Niespecjalnie mnie interesuje, jakie normy ustalił dla mnie pan minister, bo wiem, że on sam i jego rodzina z całą pewnością ich nie spełniają. Niskie normy wynikają w dużym stopniu z kombinacji (woda miejska + własne ujęcie, zrzut do rzeki zamiast do szamba czy kanalizacji, itp.), a skutki płyną Jeziorką do Wisły.
4) Ja także pamiętam czasy, kiedy ludzie mieli piękne szamba z betonowych kręgów i spora część ich zawartości "zasilała" ogródek oraz własne źródła wody azotanami, azotynami i innymi substancjami niekoniecznie korzystnymi dla zdrowia. Tyle, że to nie jest żaden argument za polityką ciągłego dofinansowywania ZGK z naszych kieszeni.

i znowu Burmistrz rozgrywa Radnych jak dzieci.

Ja bym na waszym miejscu dyscyplinarnie obniżył mu pensje.

ważniejsza od samej podwyżki wydaje mi się sprawa relacji bura z ZGK (od buńczucznych zapowiedzi po potulne podporządkowanie się) i takie manewrowanie przepisami, by w tę potulność włączyć też radnych i podatników. Dlaczego RM nie dopilnowała, by bur zrealizował swoje zapowiedzi wobec zgk ?

3) Niespecjalnie mnie interesuje, jakie normy ustalił dla mnie pan minister, bo wiem, że on sam i jego rodzina z całą pewnością ich nie spełniają. Niskie normy wynikają w dużym stopniu z kombinacji (woda miejska + własne ujęcie, zrzut do rzeki zamiast do szamba czy kanalizacji, itp.), a skutki płyną Jeziorką do Wisły.

Skąd brałeś swoje statystyki?

Bo moje się mniej więcej zgadzały z min. (myślę o comiesięcznych wizytach g...wozu). Nie miałam wyprowadzonych od szamba rurek do piachu, ani nie podlewałam ogródka zawartością zbiornika - choc wiem, że tak robili gospodarni sąsiedzi i pewna wiodąca uczelnia.

Teraz nie wiem ile zużywam wody, bo mam studnię, a za odbiór ścieków płacę ryczałt liczony od duszy w gospodarstwie. Myślę że jesli gospodarstwo zapłaci miesięcznie nie 4 zł a nawet 6zł więcej, to chyba nie majątek - biorąc pod uwagę pieniądze wydawane na rzeczy niepotrzebne, a nawet szkodliwe (papierosy, alkohol)

Może wypowiedzą się te osoby, które mają zainstalowane wodomierze. Choć nie wiem czy się po Twojej wypowiedzi odważą, bo jeśli zuzywają ok 10 m3, to zostaną zakwalifikowani do brudasów

ola
ważniejsza od samej podwyżki wydaje mi się sprawa relacji bura z ZGK (od buńczucznych zapowiedzi po potulne podporządkowanie się) i takie manewrowanie przepisami, by w tę potulność włączyć też radnych i podatników. Dlaczego RM nie dopilnowała, by bur zrealizował swoje zapowiedzi wobec zgk ?

Decyzyjność Rady w stosunkju do ZGK sprowadza się do budżetu ogólnego (nie budżetu ZGK, bo tego nie układamy, tylko - na poszczególne cele bieżące, część z tych pieniędzy może trafić do ZGK lub do innych firm wraz z zamówieniami) oraz uchwał okołobudżetowych, m.in. o dopłatach do 1 m3 ścieków, o anulowaniu nadwyżki budżetowej ZGK (która powinna wrócić na konto gminy), itp. Tu niestety większość radnych daje się przekonać argumentom skarbnika ("nadwyżka jest pozorna, to tylko zapis księgowy" ) i pana burmistrza ("mamy przecieki wód deszczowych do sieci i ktoś musi za nie zapłacić" ). Co do samej restrukturyzacji zakładu, teoretycznie radny mógłby wprowadzić pod obrady projekt takiej uchwały, jednak trudno sobie wyobrazić dobrze przygotowany program restrukturyzacji / prywatyzacji bez współpracy specjalistów przy jego przygotowaniu. A na taką współpracę ze strony urzędu, choćby w postaci wynajęcia zewnętrznej firmy w celu przygotowania procesu restrukturyzacji (jak to się z reguły u nas w UMiG odbywa) w tej chwili liczyć nie możemy.



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2013-06-03 10:18 przez Tomasz Zymer.

a może uchwała o tym, że za pół roku ZGK przestaje istnieć? Taka króciótka przenosząca wszystkie zadania na gminę. Wtedy to Burmistrz będzie miał pół roku na przygotowanie wszystkich dokumentów nie radni. I będzie miał chociaż motywacje.

Nie wiem skąd w tabelce Mani takie ceny wody w Kcinie.
U mnie na rachunku:
- woda 2,44 zł brutto,
- ścieki 7,74 zł brutto,
- woda do podlewania ogródka - 3,43 zł.

T.Zymer cytat
Zdaniem kierownika ZGK, przeciętna 4-osobowa rodzina w naszej gminie zużywa 10m3 wody miesięcznie, czyli podwyżka dla takiej rodziny wyniosłaby zaledwie ok. 40 zł rocznie.

Przeciętna 4-osobowa rodzina (w Polsce) zużywa ok.12 m3 wody miesięcznie, a to w Kcinie oznacza wzrost wydatków o 44.64 zł rocznie. Pan kierownik ZGK nie ma wiedzy ile wody zużywa 4 osobowa rodzina w Kcinie, bo płacący za wodę nie deklarują ilu mają domowników. Jedynie tam, gdzie nie ma wodomierzy trzeba zadeklarować ilość osób.

W pewnym bloku w naszej gminie, większość lokatorów miała zainstalowane wodomierze. Ci oporni, uważali że im się nie opłaca .... do czasu.

Na koniec roku przyszło rozliczenie zużycia wody. Ci z wodomierzami zapłacili w/g wskazań swoich wodomierzy. Pozostałe zużycie (odczyt dla całego budynku) podzielono na mieszkańców nieposiadających wodomierzy - i tu zaskoczenie wszyscy zapłacili duuuużo więcej niż początkowo liczyli. Jeden z lokatorów urządził sobie pralnię dla znajomych i koszty tego procederu spadły na pozostałych lokatorów.

Bardzo szybko każdy w tym bloku zainstalował wodomierz.

H-M
Nie wiem skąd w tabelce Mani takie ceny wody w Kcinie.
U mnie na rachunku:
- woda 2,44 zł brutto,
- ścieki 7,74 zł brutto,
- woda do podlewania ogródka - 3,43 zł.

pewnie w tabelach skąd czerpałam "wiedzę" podano ceny netto. Jak się doda 8% VAT, to wychodzi nawet troszkę więcej 7,7436 zł (ścieki)

Znalazłam forum z dyskusją n/t podwyżki cen wody i innych zagadnień [www.stowarzyszenie.tgory.pl].

Dyskusja jest z 2009 roku, ale na końcu niejaki Kazimierz wrzucił taki oto wzór listu do UOKiKu - dosyć ciekawy.

Kazimierz
komentarz od Kazimierz | 2009/07/24 o 12:38:25

W jaki sposób odzyskać od przeciętnego zakładu wodociągowego zwrot
podwyżek za cenę wody? Podajemy Państwu wzór pisma.

Miejscowość ????.., Data ????..

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Delegatura w ?, ul?.., kod?
adresy delegatur UOKiK dostępne są na stronie internetowej
[www.uokik.gov.pl]
dot.: podejrzenie stosowania praktyk ograniczających konkurencję

Zgodnie z art. 86 ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku (Dz. U. Nr 50
poz. 331) składamy zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania
praktyk ograniczających konkurencję przez przedsiębiorstwo
wodociągowe AAA z siedzibą przy ul. BBB itd. polegających na
nadużywaniu pozycji dominującej na rynku zbiorowego zaopatrzenia w
wodę obejmującym teren miasta/miejscowości CCC poprzez narzucanie
uciążliwych warunków umów o zaopatrzenie w wodę, przynoszących AAA
nieuzasadnione korzyści poprzez obciążanie odbiorców w cenie za
dostarczaną wodę kosztami nadmiernych ubytków wody na sieci
przesyłowej i rozdzielczej.
Uzasadnienie:
Jako odbiorcy usług otrzymujemy od dostawcy wody AAA systematyczne
podwyżki cen usług. W tym i ceny dostawy wody z sieci miejskiej.
Dostawca wody nie potrafi się jednak wylegitymować przed nami, że
środki ponoszone na zmniejszanie ubytków wody oraz wielkość tych
ubytków osiągają minimum, które mogły by świadczyć o osiągniętym
przez niego ekonomicznym poziomie wycieków.
Wspomniane tu optimum strat wody występuje wówczas, kiedy w roku
rozliczeniowym koszty strat wody są równe kosztom ponoszonym na
ograniczanie ubytków (przy uzyskaniu pozytywnych efektów
ograniczania strat).
Do chwili obecnej krajowe przedsiębiorstwa wodociągowe przy ocenie
wielkości swoich ubytków wody (czy są zasadne czy nie) kierowały się
wyłącznie średnim poziomem strat wody w danym rejonie kraju bądź w
całym kraju. Taka praktyka ? z punktu wiedzenia obecnego stanu
wiedzy ? jest karygodna i niedopuszczalna. Aktualnie prawie
wszystkie przedsiębiorstwa wodociągowe w kraju dopuszczają się
jednej z dwóch ? omówionych poniżej ? niegospodarności:
- nie dokonują proporcjonalnych do wartości strat wody działań na
sieci (wówczas ich wydatki na oszczędzanie wody są mniejsze od
kosztu ponoszonych strat wody, co powoduje nieuzasadnione
zwiększenie kosztów dostawy wody).
- popada w drugą skrajność ? wyposaża sieć wodociągową w kosztowne
monitoringi, które w sposób nieuzasadniony zwiększają cenę wody,
gdyż wydatki na monitoring są większe niż możliwe do zaoszczędzenia
ubytki wody (nie sposób dzięki nim wypracować oszczędności na
ubytkach wody powodujących chociażby zwrot z inwestycji),
Obydwa wspomniane tu przypadki są naszym zdaniem ewidentnym
przykładem nadużywania dominującej pozycji na rynku dostawy wody, co
zgodnie z art. 9.2 poz. 7 ww. ustawy jest zakazane. Dokładnie takie
zachowania dostawcy wody w praktyce powodują zawyżanie ceny wody
sprzedawanej odbiorcom, gdyż obciążani są oni nieuzasadnionymi
kosztami eksploatacji sieci wodociągowej.
Z powyższych względów ? ponieważ dostawca wody AAA nie jest w stanie
przedłożyć nam spójnej informacji na temat uzyskania ekonomicznego
poziomu ubytków wody w sieci ? składamy niniejszy wniosek oraz w
przypadku potwierdzenia praktyk ograniczających konkurencję
wnioskujemy o:
- zakazanie wspomnianych praktyk,
- zwrot nieuzasadnionych korzyści pobranych przez dostawcę wody (w
postaci części wnoszonych przez nas opłat) od chwili wejścia w życie
ostatniej podwyżki wody, która miała miejsce dnia?
???????????????????????
??????????????????
UWAGA: zgodnie z ustawą pismo o niniejszej treści ma prawo złożyć
każdy do Prezesa UOKiK (również osoba fizyczna) ? patrz art. 86
ustawy z dnia16 lutego 2007 roku (Dz. U. Nr 50 poz. 331). Złożenie
pisma o niniejszej treści nie wymaga żadnych opłat! Wyroki w takich
i podobnych sprawach o niegospodarność już zapadały wcześniej, mimo
że UOKiK stosował jeszcze przestarzałe (porównawcze) podejście do
oceny strat wody (np. decyzja UOKiK ? RKT 07/2007) .

Jeśli radni nie podejmą uchwały (odmawiającej przyjęcia podwyżki) w ciągu 45 dni od zgłoszenia nowych taryf przez ZGK (według moich obliczeń ten termin minie w niedzielę), podwyżka wchodzi automatycznie zgodnie z ustawą. A zatem tym razem milczenie (absencja) oznacza zgodę, głosowanie za lub przeciw lub wstrzymanie się także oznacza zgodę. Możemy tylko na znak protestu rozedrzeć koszulę i położyć się w drzwiach albo założyć czapkę trefnisia. Właśnie szukam takiej czerwonej stańczykowej z dzwoneczkami, tylko te dostępne w sklepach z kostiumami są dużo za małe.

kosiarz
Ale nawet jeśli ta podwyżka zostanie uchwalona, to na kolejnej, normalnej już sesji można głosować uchwałę, która zniesie tę z jutrzejszej sesji ?
Na wczorajszej komisji budżetu takie stanowisko zostało wyrażone.

Moim zdaniem po upływie 45 dni od daty zgłoszenia nowych taryf przez ZGK, Rada Miejska nie może już zapobiec podwyżce ani jej uchylić. Wynika to z Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i ścieki z dnia 7 czerwca 2001 r., rozdział 5, art. 24 punkty 5, 8 i 10. Co więcej, punkt 5 w/w artykułu mówi, że uchwałę o odmowie zatwierdzenia taryf można podjąć tylko wtedy, jeżeli zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami, zaś punkt 5b brzmi następująco: "W razie stwierdzenia przez organ nadzoru nieważności uchwały o odmowie zatwierdzenia taryf, taryfy zweryfikowane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia doręczenia przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu rozstrzygnięcia nadzorczego." Wszystko to oznacza w praktyce, że odmowa zatwierdzenia taryf wymaga udowodnienia ich niezgodności z przepisami, co byłoby rzeczą trudną. Tym niemniej, podjęliśmy taką próbę w naszym (komisyjnym) projekcie uchwały.

Nie jestem prawnikiem - być może istnieje jakiś sposób na uchylenie już raz zatwierdzonych taryf. Polskie prawo jest czasem jak pistolet przy skroni, a czasem - jak ser szwajcarski. Bardzo podoba mi się list odnaleziony i podany wyżej przez Hesię-Melę (o wykorzystaniu przepisów antymonopolowych). Kto szuka nie błądzi.

Wczoraj nie było mnie niestety wyjątkowo na posiedzeniu komisji - byłem w Warszawie w klinice na badaniach. Nie znam zatem argumentów, jakie podano na tym posiedzeniu.

Owszem, za nieobecność na sesji potrąca się około stówki z diety radnego. Sądzę, że kworum będzie ;)

"Z moich informacji - podobno na dzisiejszym, nadzwyczjnym cyrku, ma nie być p. burmistrza !?
Czy za udzial w tymże cyrku, radnidostaja też ditę ?" (pisownia oryginalna).

Burmistrza nie będzie, bo jest na kongresie gmin uzdrowiskowych.
A co "radnidostają" ?

Z rowerami jest sprawa skomplikowana, bo za uruchomienie stacji płaci Wawa, a żeby móc to zrobić musi Rada Warszawy dokonać korekty w budżecie - obiecują, że będzie to w czerwcu. Może nasz trybun miejsko- wiejski zbierze się na odwagę i zapyta wiceburmistrza na dzisiejszej sesji nadzwyczajnej, a dopiero potem niech rwie z żalu pióra.

PS. bardzo ciekawy ten wykres porównawczy skopiowany przez kosiarza...

Burmistrz Jańczuk dotrzymał słowa danego na poprzedniej sesji i (za pośrednictwem swego zastępcy, p. Machałka) wyraził zgodę na uzupełnienie porządku sesji o głosowanie uchwały o odmowie zatwierdzenia taryf (autorstwa Komisji Budżetu). Głosowaliśmy najpierw uchwałę o wyrażeniu zgody na nowe stawki (za 2 głosy, przeciw 13, wstrzymało się 3 radnych), następnie uchwałę o odmowie zatwierdzenia (za 15, wstrzymał się 1, przeciw 2). Tym samym Rada utrzymała istniejące stawki opłat za wodę i ścieki. Organ nadzorczy może jednak nadal zakwestionować tę uchwałę,

Dziękuję w tym miejscu panu burmistrzowi za słowność i uczciwe zachowanie wobec radnych. Zobaczywszy porządek obrad, byłem poruszony brakiem tej drugiej uchwały. Ostatecznie okazało się jednak, że chodziło tylko o względy proceduralne - burmistrz nie mógł jej sam wprowadzić, ale mógł wyrazić zgodę na jej wprowadzenie na wniosek radnego (zrobił to p. Skowroński w zastępstwie nieobecnego przewodniczącego Komisji, p. Januszki). Przyznaję, że myliłem się co do intencji burmistrza i przepraszam, jeśli je źle oceniałem.

Zawsze warto się zastanowić zanim sie cos napisze, zwłaszcza będąc radnym. W razie watpliwości dobrze jest zadzwonic i dopytac się. Podgrzewanie atmosfery, szukanie sensacji nie daje dobrych rezultatów. To dobre dla pismaków i blogerów.