W związku ze znikaniem z konstancińsko-jeziorańskiego krajobrazu wiekowej papierni, czytelnik forum - zas prosił o założenie nowego wątku.

KRES PEWNEJ KULTURY ? CIEPOKI W JEZIORNIE
przez zas

Dobiega kresu żywot niezwykle ważnej, istniejącej na terenie dzisiejszej gminy Konstancin -Jeziorna, kultury przemysłowej związanej od ponad 250 lat z produkcją papieru w Jeziornie. Celowo piszę ?..w Jeziornie?albowiem Mirków to nazwa geograficzna i kulturowa, która przybyła do nas w 1887 roku z okolic Wieruszowa. Papiernia w Mirkowie, na lewym brzegu Prosny, powstała także pod koniec XVIII wieku i produkowała w zasadzie tylko papiery czerpane. Jej właścicielami byli bankierzy: Jakub Natanson i Leopold Kronenberg. W wyniku niekorzystnego ukształtowania granic po Kongresie Wiedeńskim Mirków został odcięty od tradycyjnych rynków zbytu. Wobec tego właściciele postanowili zakupić dobrze prosperującą papiernię w Jeziornie i cały ?dobytek? z Mirkowa przewieżć właśnie do Jeziorny. Odbyło się to w roku 1887 a niespełna rok później papiernia w Mirkowie przestała istnieć. Sprowadzone i zmontowane maszyny w nowych budynkach uzyskały pełni sprawność w 1894 roku. Wraz z maszynami i osprzętem do Jeziorny przybyli wykwalifikowani pracownicy, owe ciepoki, dla których nowa spółka pod nazwą: Mirkowska Fabryka Papieru w Jeziornie wybudowała naprzeciwko zakładu osiedle robotnicze i dodatkowe domy na Porąbce, zwanej odtąd Edwardowem. Oprócz ciepoków do Jeziorny sprowadzono także pewną liczbę robotników z majątku Natansonów z Sannik koło Płocka.
A kto zacz owe ciepoki ? Jak pisze autor świetnej książki wspomnieniowej ?O Starówce, Pradze i ciepokach? Zdzisław Kaliciński, sam zresztą potomek papierników ? byli to ludzie, którzy ciepli (porzucili ) Mirków i przyjechali do Jeziorny. Przyjechali tu całymi rodzinami. Określenie ?ciepok? z czasem nabrało znaczenia wyróżniającego, bo byli to dobrzy pracownicy i dobrzy ojcowie, mężowie i synowie, którzy posiadali swoją godność. Przyjechali ze swoimi obyczajami, z poszanowaniem dla wieku i stanowiska, którego przejawem było pełne uszanowania i grzeczne: ?dzień dobry?....



Ta grupa zasymilowana z rdzennymi mieszkańcami wytworzyła silną, wyrazistą kulturę, której rytm przez ponad 120 lat wyznaczała nasza fabryka papieru. Dziś ta fabryka bezpowrotnie kończy swój żywot. Czy zdołamy ocalić dla przyszłych pokoleń historię i wartości kultywowane
przez to środowisko ? Jest na szczęście jeszcze sporo starych fotografii, pamiątek i książek. I żyją wśród nas potomkowie Zdzisława Kalicińskiego. Może uda się zachować chociaż Muzeum Zakładowe.

Mirków- wieś koło Wieruszowa, wspomniana po raz pierwszy w 1266 roku w dokumencie: ?Wykaz wsi ostrzeszowskich?. Dziś to miejscowość licząca ok. 600 mieszkańców. Po papierni pozostało niewiele:dwa budynki mieszkalne i dawny kanał zakładowy zwany dziś Czarną Rzeką. Zanika niestety także pamięć o dawnej papierni. Tylko najstarsi mieszkańcy czasem mówią, że kiedyś była tu taka fabryka...

Pierwsze zdania ?Kroniki Papierni w Jeziornie od Roku 1760?
autorstwa Jadwigi Siniarskiej ? Czaplickiej i Teresy Górskiej


Pierwsza strona ?Kroniki Papierni...? op.cit


_______________________________
powiększyłam tekst, żeby był łatwiejszy w czytaniu
m
[/URL



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2012-03-28 09:34 przez mania.

od siebie mogę jeszcze polecić nieopubliowane niestety jak dotąd wspomnienia dr Cechnickiego "Jeziorna z lotu ptaka" opisujące również dawny Mirków...
o innych publikacjach wspominałem już w wątku 'książki warte przeczytania'

Bardzo dobrym opracowaniem historycznym prócz kroniki Siniarskiej-Czaplickiej jest też praca "Historia papierni w Jeziornie" E.Pustoły-Kozłowskiej i E.Wartalskiej w kwartalniku historii kultury materialnej z lat 80tych.

Wiem że planowane jest przez KDK jakieś spotkanie dotyczące Mirkowa,ale na chwilę obecna z tego co słyszałem przeniesione jest na październik.

a od siebie wklejam kilka zdjęć:

Mirków właściwy skąd przywędrowała do nas nazwa i 'Ciepoki':



oraz fabryka z Jeziorny na starych zdjęciach:
Papiernia - mirków, brama główna (przed 1915)


Papiernia, warsztaty (przed 1915)


widok na Papiernię Dolną (Mirków, lata 60te)


Mirków, stojaki na rowery (1947)


Mirków, urządzenia sanitarno-socjalne (1947)


przedwojenna linia produkcyjna (1947) - prawdopodobnie MP7, najstarsza w latach 60tych maszyna papiernicza w WZP


hala produkcyjna


sortowanie szmat


sortowanie szmat


mieszanie półmasy w holendrach (1947)







szmaciarnia 1996 (autor zdjęcia JN)




Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2012-03-28 20:11 przez pionek AGORY.

a to już czasy całkiem niedawne...

...spotkanie w październiku?
To już może nic - co by było do uratowania - nie zostać. Zajmą się resztkami zbieracze zomu, makulatury itp. albo ktos rozpali ognisko i po ptokach.

chodziło mi o spotkanie w siedzibie KDK w ramach 'spotkań muzealnych' (takie jak do tej pory m.in. poświęcone kobietom Konstancina, Leopoldowi Buczkowskiemu itp)
mieliśmy też jako Klub Miłośników Hist. K-J zorganizować w ramach tego spotkania spacer po Mirkowie, ale tak jak mówisz Maniu,może już nie być po czym spacerować...

podobno władze KDK prowadziły jakieś rozmowy z papiernią o ewentualnym przekazaniu zbiorów Muzeum Papiernictwa, z tym że na czym stanęło,tego nie wiem... no i kto i gdzie niby miałby przejąć te zbiory teraz, skoro nie mamy żadnej siedziby,żadnej struktury... tylko KDK jest 'poważniejszą' stroną dla Metsy do dyskusji...



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2012-03-28 16:58 przez pionek AGORY.

Mam nadzieję, że trochę ludzi z WZP wrzuci na ten wątek swoje zbiory. Może podpowiedzą, co należy z wyposażenia fabrycznego odzyskać, żeby nie poszło bezpowrotnie na złom. Mają też ludzie mnóstwo niepowtarzalnych egzemplarzy papieru czerpanego, wytwarzanego z różnych okazji. Może warto ich zachęcić. Jeszcze 20 lat temu każda rodzina w Mirkowie miała kogoś, kto pracował w WZP.
I jeszcze jedno, dla wartości dokumentalnej - warto aby użytkownicy forum, w miarę mozliwości opisywali zdjęcia.
/tzn. pisali kto i co na nich jest, jeśli nawet się pomylą - to natychmiast ich ktoś poprawi/

Prośba: kiedyś Pionek Agory wstawił fantastyczną, pruską widokówkę z papiernią ze starego Mirkowa, może mógłby ją przenieść na ten wątek.
Pozdrawiam.
zas

Na tych zdjęciach widnieje stary wagon,nawijaczka,kobjety w tzw szmaciarni, maszyna papiernicza,hydropulper służący do rozdrabniania masy papierniczej,prace remontowe przy maszynie no i obecne centrum handlowe.



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2012-03-28 19:15 przez sprawiedliwy.

jutro wstawię 2 pocztówki z właściwego Mirkowa (m.in. tą o której mowa), oraz dodam opisy do tych zdjęć...
może coś jeszcze dodam, oraz postaram się porobić jeszcze jakieś skany i tu wrzucić.

a na razie (nie pamiętam czy ktoś to już wrzucał) krótka historia RKS Mirków (w tym też sporo ciekawostek z życia mieszkańców Mirkowa)

[www.rksmirkow.com]

obiecany Mirków koło Wieruszowa:




1909 Mirków: Fabryka papieru, młyn, szkoła, gospoda


1908 Mirków koło Wieruszowa (szkoła i karczma?)




Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2012-03-29 08:26 przez pionek AGORY.

Przy okazji rozważań na temat rozkładów jazdy w Mirkowie zainteresował mnie patron głównej ulicy, a właściwie - kilku ulic w Mirkowie. Poszperałem w sieci i oto, co znalazłem (całość artykułu z 1969 roku jest tu: [mazowsze.hist.pl] )

?Droga życiowa Towarzysza Mariana ? to droga niestrudzonego działacza społecznego, gorącego patrioty, zdyscyplinowanego i ofiarnego członka partii, który starał się zawsze jak najlepiej realizować jej wskazania. Cechowała Go zawsze płomienna wiara w słuszność i niezwyciężoność idei socjalizmu, idei walki o Polskę Ludową, o sprawiedliwość społeczną. Takim był w okresie okupacji przy wypełnianiu konspiracyjnych zadań i takim pozostał do ostatniej chwili swojego życia. Brał zawsze na siebie bez sprzeciwu najtrudniejsze zadania i nigdy nie szczędził sił, aby je jak najrzetelniej wykonać. Takim pamiętają Go towarzysze, którzy z Nim pracowali, takim też pozostanie na zawsze w naszych sercach, w naszej pamięci ? utalentowany organizator budownictwa socjalistycznego w kraju, dobry gospodarz Mazowieckiej Ziemi.

Marian Jaworski, zasłużony bojownik w walce z najeźdźcą hitlerowskim, wybitny działacz partyjny, wielce zasłużony dla Mazowsza, Kurpiów i Podlasia, odznaczony był Sztandarem Pracy I Klasy, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem X-lecia PRL, Złotą Odznaką ?Za Zasługi dla Województwa Warszawskiego" i innymi odznaczeniami i medalami. Imię Mariana Jaworskiego nosi najstarsza fabryka papieru w Polsce, mająca piękną kartę rewolucyjnej działalności ? Warszawskie Zakłady Papiernicze ?Mirków" w Jeziornie. Uroczystość nadania tej fabryce jego imienia odbyła się 3 stycznia 1968 roku. Przez szereg lat Marian Jaworski był członkiem Oddziałowej Organizacji Partyjnej w jeziorańskiej papierni, blisko związany był z jej załogą, której pracą i codziennymi troskami głęboko się interesował. Postawą swoją i działalnością zapisał się Towarzysz Marian JAWORSKI w pamięci ludzi jako człowiek wielkich zalet, gorący patriota, działacz społeczny godny naśladowania. [...]

Na Wojewódzkiej Konferencji Młodzieży Socjalistycznej mówił: ?My, komuniści, łączymy nierozerwalnie patriotyzm z internacjonalizmem proletariackim, który dla nas jest związany z niepodległością i niezawisłością kraju. To są dwa nieodłączne pojęcia. Rozmawiajmy o tym z ludźmi,
przyciągajmy do siebie tych, którzy w zasadniczych sprawach mają jeszcze wątpliwości, odciągajmy ich od wrogów socjalizmu, od ich antypolskiej propagandy. Kto chce rzetelnie służyć Polsce i jej suwerenności, jej rozwojowi, jej społeczeństwu, ten jest zwolennikiem idei socjalistycznych i nowych, socjalistycznych stosunków społecznych".
To jego żarliwe zaangażowanie, postawa działacza jednały mu ludzi, przybliżały do partii, którą na co dzień reprezentował. Marian Jaworski na IV Zjeździe PZPR został wybrany członkiem Komitetu Centralnego. Czynnie uczestnicząc w plenarnych obradach KC i WKW PZPR, niejednokrotnie zabierał głos w istotnych sprawach dla kraju, dla dobra województwa. Mimo ciężkiej choroby, brał udział w przygotowaniach ostatniej Wojewódzkiej Konferencji Sprawozdawczo- Wyborczej. Starając się ukryć ból i cierpienie, jakie dostrzegało się na jego twarzy, zdobywając się na nadludzki wysiłek, przyszedł na konferencję, bo nie wyobrażał sobie, aby w czasie trwania obrad mógł nie być wraz z delegatami. Uważał to za swój najważniejszy obowiązek. Po raz ostatni mówił wówczas do delegatów całego województwa te gorące słowa:
?Człowiek w naszych warunkach nie jest bezwolną cząstką w mechanizmie społecznym, lecz współtwórcą i współbudowniczym społeczeństwa socjalistycznego. Nic nie wyraża lepiej socjalistycznej świadomości i moralnego oblicza człowieka, jak jego stosunek do pracy, jego troska
o własność społeczną, a także jego zaangażowanie w pracy dla innych, dla kraju, dla narodu. Istota samego działania polityczno-wychowawczego polega na tym, aby pogłębić przekonanie, że rzetelna praca służy zarówno jednostce, jak i całemu społeczeństwu. Musimy więc ciągle
i uporczywie podnosić rangę dobrej pracy, budzić powszechny szacunek dla ludzi pracowitych, dobrze wywiązujących się ze swoich obowiązków, i otaczać ich serdecznością, partyjnym szacunkiem. Chodzi o to, aby przodującym robotnikom, chłopom i innym pracownikom dawać również maksimum moralnej satysfakcji za ich rzetelny trud, za ich dobry socjalistyczny stosunek do pracy. Pamiętajmy, że społeczna pochwała, społeczne uznanie dla dobrej pracy jest nie tylko moralnym bodźcem do zwiększenia wydajności pracy, ale że jest to także niezbędny, bardzo ważny czynnik socjalistycznego wychowania obywatela, a zwłaszcza młodych".

Dane z IPN: [katalog.bip.ipn.gov.pl];

PS. Żeby nie było wątpliwości - jestem antykomunistą, ale uważam, że patron powinien zostać. To także część historii papierni, Mirkowa i Ciepoków.



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2012-03-31 22:09 przez Tomasz Zymer.

Quote
Tomasz Zymer

Na Wojewódzkiej Konferencji Młodzieży Socjalistycznej mówił: ?My, komuniści, łączymy nierozerwalnie patriotyzm z internacjonalizmem proletariackim, który dla nas jest związany z niepodległością i niezawisłością kraju. To są dwa nieodłączne pojęcia. Rozmawiajmy o tym z ludźmi,
przyciągajmy do siebie tych, którzy w zasadniczych sprawach mają jeszcze wątpliwości, odciągajmy ich od wrogów socjalizmu, od ich antypolskiej propagandy. Kto chce rzetelnie służyć Polsce i jej suwerenności, jej rozwojowi, jej społeczeństwu, ten jest zwolennikiem idei socjalistycznych i nowych, socjalistycznych stosunków społecznych".

Cyniczne kłamstwo, czy tylko naiwność i kompletne oderwanie od rzeczywistości?

na stworzonej przeze mnie na facebooku stronie 'Konstancin-Jeziorna. Historia, ludzie,architektura' Maciej Łaba zamieścił dzisiaj wspaniałe zdjęcie,



cytuję opis:

"Sklep w Mirkowie, lata 30-te XX w. Pierwszy pan od prawej to mój dziadek, Kazimierz Browarski, który sklep ten prowadził.
Tabliczki z orłami przy wejściu: "Sklep tytoniowy" (po lewej) oraz "Sprzedaż znaczków pocztowych, stemplowych i weksli" (po prawej). Tabliczki po obu stronach, poniżej tych z orłami: reklama warszawskich browarów Haberbusch i Schiele S.A."



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2012-04-09 19:37 przez pionek AGORY.

A w którym miejscu w Mirkowie był ten sklep?

odpowiedź właściciela zdjęcia:
"Sklep, wedle informacji, które posiadam, znajdował się tutaj
[maps.google.pl]

Przypuszczam że był tam wcześniej jakiś starszy,wyższy budynek w którego miejscu pobudowano obecny

A tak, słyszałem, że w tym miejscu przed wojną był sklep

Co w takim razie stało się z tym wysokim budynkiem i dlaczego został rozebrany?

a może ktoś się orientuje...
niedawno usłyszałem o akcji cyfryzacji filmów dotyczących Szczecina, tworzonych przez tamtejsze Amatorskie Kluby Filmowe. Podobno przy każdnym większym zakładzie produkcyjnym takowy istniał. Nasza papiernia też do małych nie należała - więc może i u nas był taki Amatorski Klub Filmowy? A jeśli tak,to może ktoś przechowuje filmy w nim powstałe?

manissimus zamieścił na mojej facebookowej stronie kolejne ciekawe 'mirkowskie' zdjęcie

most w Edwardowie, okres okupacji



jak myślicie,z której strony rzeki robione było to zdjęcie? w tle widać drzewa Mirkowa,czy może Bielawy?